Nijkerkdag: lezing Steven van de Vijver

Elke Rotary dokter heeft waarschijnlijk recent nog kunnen zien dat Afrika snel aan het veranderen is. Hoewel de skylines en snelwegen in hoog tempo oprukken, blijven armoede en corruptie diep geworteld.

Het klassieke dorpje in de bocht van de rivier van Albert Schweitzer maakt snel plaats voor de sloppenwijken van de grote stad. In de komende twintig jaar zal de Afrikaanse stedelijke bevolking zich verdrievoudigen van 390 miljoen in 2008 naar 1,3 miljard in 2050, waarvan het grootste deel in dit soort wijken zal wonen.

Aan de hand van zijn promotie onderzoek naar hypertensie in de slums van Nairobi vertelt oud-tropenarts en huisarts Steven van de Vijver over de groei van hart- vaatziekten mondiaal en meer specifiek in Afrika. Met zijn recente ervaringen in de sloppenwijken van een van de grootste metropolen van het continent, schetst hij een fascinerend beeld van de dynamiek en complexiteit van hun functioneren zowel binnen als buiten de gezondheidszorg.

Hier wisselen de derde wereld en moderniteit 3.0 elkaar in hoog tempo af. Ziektes als obesitas en suikerziekte groeien als kool, terwijl infectieziekten en kindersterfte nog welig tieren. Zogenaamde heksen worden op middeleeuwse wijze gestenigd, terwijl rekeningen alleen nog maar via mobiele telefoon worden betaald. Dit is het hedendaagse Afrikaanse dorpje in de bocht van de rivier.

In dit snel veranderende landschap is het lastig om de juiste zorg te bieden, maar een ding is duidelijk: de rol van technologie zal steeds groter worden. Het is duidelijk dat de integratie van mobiele telefonie in zorgprocessen steeds prominenter wordt, en dat wij hier in Nederland zelfs achterop blijven en van kunnen leren.

Het is belangrijk om zorg te leveren dat aansluit bij deze trend, en waar partner organisaties in het land zelf ook ervaring mee hebben. Op deze wijze zal de geboden zorg en ondersteuning veel effectiever gebruikt kunnen worden. Hierdoor is het waarschijnlijk ook minder nodig om zelf als arts aan het bed te staan, maar juist meer aandacht te hebben voor training en ondersteuning. Het zou goed kunnen dat deze praktische ondersteuning soms ook buiten het medische gebied zou vallen, en dat ook ICT-ers, wetenschappers en managers een zinnige rol hierin kunnen spelen.

Het is dan ook belangrijk dat Rotary Doctors Nederland zijn vizier verbreedt zowel met de activiteiten en partners ter plaatse in de verschillende Afrikaanse landen, als ook om te kijken naar de expertise en ondersteuning die vanuit de eigen organisatie geleverd zou kunnen worden.