Waar medische voorzieningen tekort schieten

Nieuwsbrief Wintereditie 2021

Beste ,

Voorwoord

Het is goed om aan het eind van het jaar even terug te kijken. Het was weer een bewogen jaar in een land, dat in zekere zin wat stuurloos was, zonder een duidelijke nieuwe regering en met steeds verschillende coronavarianten, die ons dwongen tot beperkende maatregelen. Gelukkig hadden we de mogelijkheid ons te kunnen laten vaccineren.

Het is dan ook dit jaar weer gelukt een “Nijkerkdag” te organiseren, waar mensen, die al eens uitgezonden waren voor RDN en zij , die belangstelling hadden, elkaar konden ontmoeten. Ondanks de strenge maatregelen hadden we het geluk van een nieuwe moderne locatie met voldoende ruimte en ventilatie en er was ruime belangstelling. Er waren vele bekende en ook nieuwe gezichten en er was een gevarieerd programma met mogelijkheid tot interactie.

Dit jaar was het Geke Blok die als voorzitter deze dag opende. Zij werd hierbij geholpen door Nico Jouwe, die op een plezierige en prikkelende wijze, als dagvoorzitter, de zaken op een rijtje zette.

Achtereenvolgens gaf prof.dr. Peter Kitslaar een boeiende en kritische samenvatting van 25 jaar Rotary Doctors Nederland en Martijn van Beek, van “Voeding Leeft” een eigen benadering van de behandeling van chronische ziekten zoals Diabetes Mellitus, o.a. door voorlichting, preventieprogramma’s en gezonde voeding.

Hierna een verhaal van de huisartsen en tandartsen met na de lunch een bijzondere quiz. Hier bleek dat we veel negatiever denken over de toestand in de werkelijke wereld dan die feitelijk is. Zo zijn inmiddels in veel landen de zorg en het onderwijs sterk verbeterd en leven er veel minder mensen in armoede.

Uit de discussie daarna zien we nog steeds voldoende redenen om ons te blijven inspannen de gezondheidszorg ook mogelijk te maken en te verbeteren op plekken, waar die nu nog onvoldoende aanwezig is en met inzet van moderne middelen. In samenwerking met lokale gezondheidswerkers en met nadruk op preventie en uitwisseling van kennis. Wij kunnen net zo goed leren van andere culturen, als zij van de onze.

In de hoop op een voorspoedig nieuwjaar en dat er mooie projecten gerealiseerd mogen worden, wens ik iedereen prettige feestdagen,

RDN Nijkerkdag 13 november 2021

Secretaris Victor Sterk

Na een jaar waarin we elkaar niet of nauwelijks konden ontmoeten en waarin er ook vrijwel geen uitzendingen konden worden verzorgd, is het eind 2021 gelukt elkaar toch weer fysiek te ontmoeten op een mooie locatie van de Schakel, sinds vele jaren onze vaste stek voor deze dag. Met 45 deelnemers kwamen we op 13 nov bijeen om zoals gebruikelijk terug en vooruit te kijken.

Er waren oudgedienden die het leuk vonden te horen hoe het gaat en er waren nieuwe belangstellenden die wel eens wilden meemaken wat RDN eigenlijk is en wat er zoal gedaan wordt, zeker met de optie om (eens) een keer aan te haken.

Peter Kitslaar maakte ons deelgenoot van zijn bevindingen na meer dan een jaar alle dozen, mappen en losse documenten doorgenomen, geselecteerd, uitgedund en geordend te hebben over de eerste 20 jaar in het bestaan van RDN sinds de start in 1994. We hebben nu een keurig overzichtelijk archief met zoekfunctie over deze periode en we zijn hem daar erg dankbaar voor, reden voor ons om hem door gouverneur Steven Helfrich (D1590) een PHF te laten opspelden.

Peter had een boeiend verhaal en deelde ook enkele kritische statements met de aanwezigen. Het eindverslag van 40 pagina’s met bevindingen en conclusies zullen we een goede plek in ons archief geven en voor belangstellenden zal dat in te zien zijn.

Terugdenken deden we ook aan onze mama Afrika, Sulinka Eerdmans, die begin dit jaar is overleden. Jan van der Hoeve is veel met haar op stap geweest en kon vele goede herinneringen met ons delen.

RD 2.0

Secretaris Victor Sterk

Na deze terugblik was het met enkele technische (verbindings-)uitdagingen aan Martijn van Beek, directeur van Voeding Leeft om via een zoomverbinding de zaal toe te spreken over de nieuwste inzichten wat voeding voor ons kan betekenen. Nog niet om direct in Afrika toe te passen, maar het nieuwe geluid zette velen toch aan het denken. Na 10 jaar is de leefstijlaanpak van Voeding Leeft voor diabetes 2 aanpak op Europees niveau erkend als succesvolle methodiek, waarbij leefstijl en voeding centraal staan en gebruik van geneesmiddelen wordt afgebouwd. Een daadwerkelijk en aantoonbaar succesvolle aanpak bij diabetes, juist door de intensiteit ervan. Met de benoeming door de WHO van NCD’s als grootste (wereldwijde) uitdaging ook voor RDN tijd om daar over na te denken. Een conclusie in de zaal was dat suiker en antibiotica voor de mensen in Afrika de grootste vijand gaan worden.

In het middagprogramma keken we uit naar onze eigen projecten door de huisartsen Gijs van Dalfsen, Jan van der Hoeve, Frederique Zweers en Rob de Vos. We hebben het vorige project lokaal laten evalueren: lessons learned; hoe kom je tot duurzame verandering. Gert Oonk deed verslag van de tandartsen. Zie verder in deze nieuwsbrief.

Al met al een dag die door de aanwezigen en door de organisatie als succesvol en bemoedigend wordt gezien, we hopen snel concrete stappen te kunnen zetten.

Huisartsen

Gijs van Dalfsen

Afgelopen maanden zijn we met een kleine werkgroep bezig geweest om de diabeteszorg te protocolleren, zodat die gemakkelijk toe te passen is en overdraagbaar op verschillende locaties, rekening houdend met de WHO richtlijnen en medicatie die plaatselijk voorhanden is en betaalbaar.

We hebben contacten in Bomani met Marianne Darwinkel , die een opleidingsinstituut opgezet heeft, waar mensen opgeleid worden tot verpleegkundige of arts/clinical officer. Zij heeft ook de evaluatie gedaan van het project , dat door Rotary Doctors eerder in de omgeving van Kilifi was opgezet en afgerond. Er is inzet mogelijk van Rotary Doctors zoals bij het opzetten van een goede opsporing/casefinding van diabetes en bij preventieprogramma’s. Niet het zelf dokteren, maar meer coaching en ook inzetten moderne hulpmiddelen. Mogelijk kan er ook een samenwerking ontstaan met de German Doctors , die momenteel werken in datzelfde gebied en waar een Nederlandse arts, Rutger Anten, aan het roer staat.

Via Rob de Vos, net dit jaar klaargestoomd als kaderarts diabeteszorg, zijn er goede contacten in Oeganda en inmiddels kijken we naar de mogelijkheid daar te helpen bij het opzetten van een NCD poli/kliniek. Ook kijken we daar mee met een automatiseringsproject, waar we misschien bij aan kunnen haken.

Er zijn contacten met “Zo Dichtbij”, een organisatie in Nederland die zich bezig houdt met digitalisering van gegevens, zodat iedereen zijn medisch dossier bij zich heeft en ook andere gegevens met betrekking tot gezondheid en welzijn. Ze hebben veel ervaring met vragenlijsten om inzicht te krijgen in ieders persoonlijk welbevinden en hulpvraagverheldering. Er zijn mogelijkheden om dit systeem in te zetten in andere landen met goede vertalingen.

We zijn ook aan het kijken naar goede fondsenwerving en hebben via de Rotarykanalen hulp gekregen van Denise GO-Feij. Er staat in het laatste Rotary Magazine een leuk artikel over haar en hoe je aan fondsenwerving kunt doen.

Het was bemoedigend te merken dat er juist door de jongeren op de “Nijkerkdag” belangstelling getoond werd om mee te denken en doen. Wij zouden best nog hulp en suggesties kunnen gebruiken. Te denken valt aan ICT, maar ook van mensen die zelf ervaring hebben met het daadwerkelijk opzetten van projecten en preventieprogramma’s. (mail secretaris Victor Sterk: secretaris@rotarydoctors.nl)

Het is een proces dat een lange adem behoeft, maar we proberen er toch de vaart in te houden.

Tandartsen

Gert Oonk, coördinator tandartsenprojecten

Sinds 2015 zijn de tandartsen actief in Dembi Dolo in Ethiopië. In de wijk Danka, waar zich de kliniek bevindt van de Daughters of Charity of St. Vincent de Paul. De stad in het Zuidwesten van Ethiopië heeft 46.000 inwoners en een verzorgingsgebied van 100.000 inwoners. Een goede mondzorg draagt bij aan de algehele gezondheid en moet deel uitmaken van de basisgezondheidszorg.

Het ‘Basic Package of Oral Care’ van de WHO bevat drie onderdelen: (1) het mogelijk maken van poetsen met gefluorideerde tandpasta, (2) de behandeling van pijnlijke tanden en kiezen, meestal door extractie en (3) eenvoudige restauratie met handinstrumentarium en vulcement.

Daarnaast werd gebruik gemaakt van het preventieprogramma “Fit for school”, waarbij de nadruk ligt op het dagelijks handenwassen met zeep als groepsactiviteit, tandenpoetsen, een ontwormingskuur eens per half jaar en het schoonmaken van schoolpleinen en toiletten.

Door de Covid en het negatieve reisadvies zijn er in 2020 en 2021 geen uitzendingen geweest, behalve in oktober een korte uitzending naar Addis Ababa waar het relatief veilig was. Daar zijn twee studenten, die zijn opgeleid tot dental therapist, door twee tandartsen van RDN extra getraind in praktische vaardigheden.

Er zijn inmiddels in Ethiopië contacten gelegd met de Nederlandse Ambassade, het Ministry of Health, Asco/Devex, het dental department van de Universiteit van Addis Ababa, Unilever als leverancier van Signal tandpasta en NCS.

Het is de bedoeling om de projecten, zodra het mogelijk is weer te evalueren ter plaatse.